بنام خدا
این مطلب، یک مطلب داغ و جدید نیست، و به چند ساعت قبل مربوط نمی‌شود. گرچه رعایت نگارش صحیح مطالب بوسیله‌ی رایانه دارای اهمیت فراوانی است، با این وجود بسیاری از کاربران فارسی زبان نگارش صحیح هنگام نوشتن بوسیله‌ی رایانه را رعایت نمی‌کنند. نوشتن بوسیله‌ی رایانه اصولی دارد که هرکدام از ما حتماً باید آن را رعایت کنیم.
> ۱- اصلاح برخی از حروف و اعداد
گرچه ویندوزهای بعد از ورژن ۲۰۰۰ زبان فارسی را پشتیبانی می‌کنند، اما این پشتیبانی خالی از اشکال نیست. بعنوان مثال، در ویندوز XP حتی اگر زبان فارسی را به زبان‌های ویندوز اضاف کرده باشید، حروف‌های «ك» و «ي» بصورت عربی نوشته می‌شوند. وقتی دو نقطه را زیر حرف «ي» می‌بینید، درواقع این حرف بصورت عربی نوشته شده است و شکل صحیح فارسی آن «ی» است. همینطور وجود همزه روی حرف «ك» دلالت بر نگارش این حرف بصورت عربی دارد. در فارسی حرف کاف به شکل «ک» نوشته میشود. در بین اعداد نیز عددهای «٦ و ٥ و ٤» در ویندوز ایکس‌پی بصورت عربی درج می‌شوند که باید توسط کاربر فارسی زبان اصلاح شوند. نگارش صحیح این اعداد فارسی «۶ و ۵ و ۴» است.
نکته ۱- اگر از محصولات لینوکس (ubuntu, kubuntu) استفاده می‌کنید، همه‌ی حروف و اعداد فارسی بصورت صحیح نوشته می‌شوند.
نکته ۲-در ایران، بعضی از توزیع کنندگان نرم‌افزار، اقدام به ویرایش فایل‌های ویندوز ایکس‌پی و اصلاح حروف کیبورد از عربی به فارسی کرده‌اند. بنابراین اگر حروف «ک» و «ی» در ویندوز شما بصورت فارسی هستند، تعجب نکنید.
نکته ۳- حروف «ك» و «ي» و اعداد «٦ و ٥ و ٤» در ویندوز ویستا اصلاح شده‌اند و بصورت فارسی نوشته می‌شوند.
شاید گمان کنید نگارش حرف «ك» بصورت عربی اشکالی را بوجود نمی‌آورد، اما در واقع حروف «ك» و «ک» دو حرف کاملاً مجزا از یکدیگر هستند و اهمیت نگارش صحیح حرف «ک» زمانی بیشتر مشخص میشود که سیستم شما به یک شبکه کوچک یا بزرگ متصل باشد، و بخواهید در این شبکه جستجو کنید. یا اینکه داده‌ها را از کامپیوترتان به کامپیوتر دیگری منتقل کنید، و برعکس، داده‌هایی را از کامپیوتر دیگری در اختیار بگیرید.
برنامه‌ی TrayLayout 1.2 امکان اصلاح حروف «ك» و «ي» و همچنین اعداد «٦ و ٥ و ٤» را به فارسی فراهم کرده است. در ادامه درباره نرم‌افزار TrayLayout 1.2 نیز صحبت خواهم کرد.
> ۲- نیم‌فاصله یا همان فاصله مجازی
یکی دیگر از اصول نگارش بوسیله‌ی رایانه این است که هر کلمه باید با کلمه‌ی دیگر فاصله داشته داشته باشد. ایجاد فاصله بین کلمات را بوسیله‌ی فشردن کلید Space اعمال می‌کنیم و با این روش کلمات را از یکدیگر جدا می‌کنیم، اما اجزای یک کلمه هرگز نباید با یکدیگر فاصله‌ای داشته باشند. با هربار فشردن کلید Space به تنهایی، یک فاصله ایجاد میشود و برای تایپ لاتین مناسب است. اما در هنگام تایپ فارسی نیاز به اعمال نیم‌فاصله یا همان فاصله‌ی مجازی داریم.
> نیم‌فاصله چیست؟
شاید بتوان گفت نیم‌فاصله، فاصله‌ی کوچکی است که درصورت نیاز بین حروفِ یک کلمه اِعمال می‌کنیم. نیم‌فاصله، علیرغم اینکه ظاهراً فاصله‌ای کوچک را ایجاد میکند، اما در واقع اجزای یک کلمه‌ی فارسی را در کنار یکدیگر نگه میدارد.
> کاربردهای فاصله و نیم‌فاصله:
فاصله میان دو کلمه‌ی مجزا اعمال میشود، اما نیم‌فاصله را در صورت لزوم، میان حروف یک کلمه اِعمال شده و مانع از دور شدن اجزای یک کلمه از یکدیگر میشود. بعنوان مثال، نحوه‌ی تایپ صحیح و غلط چند کلمه را با هم مرور می‌کنیم:
شکل غلط: می توانیم، می کنیم، می شود، فاصله ی، پنجره ها
شکل صحیح: می‌توانیم، می‌کنیم، میشود، فاصله‌ی، پنجره‌ها
به نحوه‌ی نگارش صحیح و غلط کلماتی که در بالا عنوان شده دقت کنید. فاصله‌ای که بین اجزای یک کلمه مثلاً «می توانیم» اعمال شده است، کاملاً غلط است. و این اشتباه زمانی بیشتر مشهود میشود که چنین کلماتی در انتهای سطر می‌آیند و نیمی از اجزای یک کلمه به ابتدای سطر بعد منتقل میشود.
برای درک بهتر مطلب، تصویری از این خطا تهیه کرده‌ام. در تصویر زیر، به کلمه‌ی «می‌گوید» توجه کنید. در این متن کوتاه، عدم رعایت نیم‌فاصله چندین مرتبه تکرار شده است.
بنابراین، کاربرد نیم فاصله این است که علیرغم حفظ شکل صحیح کلمه، اجزای یک کلمه را در کنار یکدیگر نگه میدارد.
> چگونه نیم‌فاصله را اِعمال کنیم؟
اگر از سیستم عامل‌های محصول لینوکس (Linux) استفاده می‌کنید، در هنگام تایپ فارسی براحتی می‌توانید هرجا که لازم است،کلیدهای [Shift]+[Space] را همزمان تحریر کرده و نیم‌فاصله را اِعمال کنید. برای رعایت نیم‌فاصله در محصولات مایکروسافت و سیستم عامل‌های XP و Vista از برنامه‌ی TrayLayout استفاده می‌کنیم. TrayLayout این امکان را به راحتی در اختیار کاربران قرار می‌دهد که با تحریر همزمان کلیدهای [Shift]+[Space] نیم‌فاصله اِعمال را اِعمال کنند. اما اگر از رایانه شخصی خودتان دور بودید یا جایی بودید که نرم‌افزار TrayLayout را در اختیار نداشتید، برای رعایت نیم‌فاصله می‌توانید بجای تحریر کلید Space از تحریر همزمان کلیدهای [Alt]+[0157] استفاده کنید. توجه داشته باشید که با تحریر کلیدهای ترکیبی [Alt]+[0157] دیگر نیازی به تحریر کلید Space نیست.
> ۳- رعایت نکاتی که به‌عنوان نکات گرامری شناخته می‌شوند
برای درک هرچه بهتر این نکات ریز، مقدمه‌ای درباره عملکرد نرم‌افزار Microsoft Office Word عنوان می‌کنم. غیر از اینکه اصول جمله سازی در زبان انگلیسی را گرامر زبان انگلیسی می‌گوییم، نرم‌افزار Microsoft Office Word یک‌سری از خطاهای دیگر را نیز بعنوان خطاهای گرامری به ما نشان می‌دهد. اما این خطاها کدامند؟
وقتی در رایانه یک جمله را می‌نویسیم و می‌خواهیم آخر جمله را نقطه بگذاریم، باید دقت داشته باشیم که بین آخرین کلمه و نقطه، کلید Space را تحریر نکنیم. اگر بین آخرین کلمه‌ی جمله و نقطه‌ی آخر سطر، فاصله‌ای ایجاد شده باشد، در واقع یک خطای گرامری رخ داده است. برنامه Word مایکروسافت این قبیل خطاهای گرامری را با یک خط موج‌دار سبز رنگ در محل خطا نمایش می‌دهد. بنابراین هیچگاه قبل از درج نقطه، کلید Space تحریر نمی‌شود.
وقتی نقطه را بدون فاصله با حرف ماقبلش درج کردید، فقط یک‌مرتبه کلید Space را تحریر کرده، کلمه‌ی بعدی را تایپ کنید. اگر فاصله‌ی نقطه با کلمه‌ی بعدی نیز کمتر یا بیشتر از یک Space باشد، خطای گرامری رخ داده است و باید اصلاح شود. بنابراین هرجا که نقطه بکار می‌رود، با کلمه یا حرف ماقبلش اصلاً فاصله ندارد، و نسبت به کلمه با حرف بعدش فقط به اندازه‌ی یک Space فاصله دارد.
نگارش سایر علائم ویرگول، نقطه ویرگول؛ دو نقطه روی هم: سه نقطه کنار هم… علامت تعجب! و علامت سوال؟ نیز دقیقاً مثل نقطه انجام میشود.
نکته ۴- یادتان باشد که سه نقطه را، باید فقط با سه نقطه تحریر کنید. نه بیشتر، نه کمتر…
> ۴- پرانتز، گیومه، آکولاد
برای درج پرانتز در میان جمله، و قرار دادن جمله یا کلمه‌ای در داخل آن، از هر سمت در بیرون پرانتز، فقط یک فاصله (یک Space) را تحریر کنید، اما از دو سمت در داخل پرانتز هیچ فاصله‌ای را تحریر نکنید. البته درصورتی که قصد استفاده از نقطه یا علامت تعجب یا سایر علامت‌هایی که گفته شد در انتهای جمله را دارید، دقت کنید این علامت‌ها را در خارج از پرانتز و نزدیک به پرانتز درج کنید. این قانون شامل حال گیومه، آکولاد و سایر نویسه‌های از این دست <«»> نیز میشود.
> ۵- متن نوشته شده را از هردوطرف تراز کنید
حتماً با آیکن‌هایی که کار راست‌چین، وسط‌چین و چپ‌چین بودن متن شما را انجام می‌دهند، آشنا هستید. معمولاً اکثر جاهایی که قرار است عملیات نوشتن را انجام دهید، این آیکن‌ها هم هستند یا اینکه اگر نباشند، از قبل نحوه چینش کلمات در آن صفحه تعریف شده است. علاوه بر سه آیکن مهمی که گفته شد و معمولاً همه از آنها استفاده می‌کنیم، سه آیکن مهم دیگر هم هستند. راست‌نویس، چپ‌نویس، و «تراز از دوطرف». آیکن «تراز ز از دوطرف» با دیگر نام فارسی «کشیدن متن» یا نام انگلیسی «Justify» نیز شناخته میشود. این آیکن دستوری را اجرا میکند که باعث میشود انتهای سطرها نیز در یک راستا قرار داشته باشند. به زبان ساده‌تر اینکه فضای خالی انتهای سطرها را پُر میکند و انتهای سطرها نیز مانند ابتدای سطر در یک راستا قرار می‌گیرد. اجرای این فرمان ازطریق آیکن Justify متن شما را بیش‌ازبیش زیباتر میکند. برای مقایسه‌ی متن «تراز شده» با متن «تراز نشده» می‌توانید >اینجا< را کلیک کرده و تصویر مربوطه را ملاحظه کنید.
>> اهمیت پیروی از این قوانین
اهمیت پیروی از مجموع قوانین و اصولی که گفته شد، فقط برای تهیه‌ی مطالبِ صفحات وب نیست. به کتابهای معتبر که توسط رایانه تایپ شده باشند مراجعه کنید، درمی‌یابید که این قانون هنگام نوشتن با رایانه حتی به منظور چاپ، حتماً باید رعایت شود.
> ۶- تو رفتگی سطر اول پاراگراف
مطالبی که بوسیله‌ی رایانه نوشته و چاپ می‌شوند، دارای تو رفتگی یکسان در سطر اول همه‌ی پاراگراف‌ها هستند. نرم‌افزار Microsoft Office Word برای این منظور ابزارهایی را دارد که تصویر یکی از آنها در اینجا آمده است. تو رفتگی سطر اول پاراگراف نسبت به بقیه سطرها، برای چاپ متون اجباری است، اما برای انتشار مطالب در صفحات وب معمول نیست.
>> آشنایی بیشتر با TrayLayout
این برنامه‌ی کم حجم در سال 2001 میلادی و توسط آقای آرش رضایی‌زاده (و Mehrsoft Group) آماده شده است. این برنامه دارای برچسب Copyright 2001-2002 می‌باشد، اما بعداً توسط گروه نرم‌افزاری مهرسافت، رایگان اعلام شده است. متن اطلاعیه را در >اینجا< بخوانید. همانطور که گفته شد، این برنامه علاوه بر اینکه اِعمال نیم‌فاصله را در ویندوز آسان میکند، با کمک آن می‌توانید حروف و اعداد عربی را نیز به فارسی تبدیل کنید، یا اینکه درصورت لزوم می‌توانید جای حروف کیبوردتان را بطور دلخواه جابجا کنید. اگر همه‌ی اعداد بالای کیبورد را مطابق تصویر زیر با اعداد فارسی جایگزین کنید، یکی دیگر از ویژگی‌های این نرم‌افزار را فعال کرده‌اید، بطوریکه در هنگام تایپ فارسی، اعداد شما منحصراً فارسی هستند. به نحوی که حتی با انتقال داده‌ها به رایانه‌های دیگر، صرف‌نظر از هر تنظیمی که در قسمت Regional and Language Options آن رایانه اِعمال شده است، اعداد فارسی، بصورت فارسی نمایش داده خواهند شد.
اگر برنامه‌ی TrayLayout 1.2 را از اینجا دانلود و نصب کنید، پس از نصب بلافاصه آیکن این نرم‌افزار روی Desktop ظاهر خواهد شد. با اجرای آن فایل، بالن کوچکی در قسمت سمت راست منوی Taskbar ظاهر خواهد شد. از این پس هربار که رایانه را روشن کنید، برنامه فعال خواهد بود و نیازی به اجرای آن توسط شما نیست، اما اگر مایل بودید که فقط در مواقع لزوم از این برنامه استفاده کنید، >اینجا< را کلیک کرده و مطابق تصویر، فایل اجرایی این نرم‌افزار را از Startup ویندوز حذف کنید. سپس هربار که تصمیم به استفاده داشتید، فایل اجرایی برنامه را از روی صفحه‌ی دسکتاپ یا از مسیر منوی Start اجرا کنید.
>> دریافت TrayLayout 1.2
سایز: ۹۹۲ کیلوبایت
Download TrayLayout 1.2
> ۷- استفاده در Windows Vista
برای استفاده از برنامه‌ی TrayLayout 1.2 در ویندوز ویستا، لازم است در قسمت Properties/Compatibility تغییر کوچکی اعمال کنید. برای این‌کار روی آیکن برنامه واقع در دسکتاپ، راست کلیک کرده و از منوی ظاهر شده گزینه‌ی Properties را انتخاب کنید. سپس زبانه‌ی Compatibility را انتخاب کرده، در قسمت Compatibility mood و منویی که درآنجا وجود دارد، گزینه‌ی (Windows XP (Service Pack 2 را انتخاب کرده و در پایان دکمه‌ی OK را کلیک کنید [مشاهده عکس]. این تنظیم بسیار ساده را فقط یک مرتبه انجام می‌دهید و بعد از آن می‌توانید از برنامه‌ی TrayLayout در ویندوز ویستا نیز استفاده کنید.
>> بخاطر توجه‌تان به این مطلب، از شما متشکرم. لطفاً نگارش صحیح بوسیله‌ی رایانه را به دیگران نیز توصیه کنید.
۱۳۸۶/۱۰/۲۹
برچسب‌ها: TrayLayout, فارسی, کامپیوتر
مهتاب 
ژانویه 19, 2008 در 8:56 ب.ظ. |
مطلب بسیارجالب وجامعی بود.کل مطلب راخواندم.به نظرم شبیه این مطلب راقبل دروبلاگ خوابگرددیده بودم ولی به نظرم مطلب شما جامعتر است.دوموردبسیارجزئی:1-سه بارکلمه «گرامی»رابه کاربرده‌ایدکه قطعا منظورتان «گرامری»بوده است.2-درداخل کادرمطلب نمونه (دوم) یک موردکلمه»این‌قدر»درپایان مطلب هم بایدنیم فاصله می داشت وعلامت زده می شدکه ظاهرافراموش شده.بازهم ممنون ازمطلب جالبتان.حداقلش اینه که اگررعایت نکردیم،نمی توانیم ادعا کنیم که نمی دانستیم، اگرصداقت داشته باشیم.
پاسخ:
از توجه شما سپاسگذارم. اون سه مورد اشتباه املایی رو اصلاح کردم.
ژانویه 19, 2008 در 10:12 ب.ظ. |
توضیحاتت خیلی خوب و گویا بود و به خصوص مثالی که زده بودی هم کمک می‌کرد به وضوح بیشتر. بد نیست به نوشته خوابگرد هم در پی‌نوشت اشاره‌ای بکنی. ایشان هم چندین صفحه مختلف دراین‌باره نوشته و کار ارزشمندی انجام داده.
پاسخ:
چشم قربان، در پی‌نوشت عنوان کردم.
مطلب نویسنده‌ی محترم وبلاگ خوابگرد را در مردادماه ۱۳۸۵ خوانده و همان موقع و همانجا نظرم را راجع به مطلب ایشان عنوان کرده‌ام [تصویر]، اما دلیل اینکه چرا در پی‌نوشت به مطلب ایشان اشاره نکردم، این بود که سعی کردم مطلبم را کمی کامل‌تر، و نرم‌افزار را با ظاهر و کارآیی بهتر ارائه کنم، تا درصورت انتقال فایل اجرایی به Startup، بعضی از کاربران با سردرگمی مواجه نشوند. بهرحال از تذکر بجای شما ممنونم و اطاعت امر کردم.
ژانویه 19, 2008 در 10:52 ب.ظ. |
سلام
خیلی ممنون از برنامه ،استفاده کردم اساسی 😉
بازم مرسی
ژانویه 20, 2008 در 10:24 ق.ظ. |
سلام ! من يك بار خواستم از اين برنامه استفاده كنم اما همه چيز كامپيوترم را به هم ريخت و ممكن نشد ! ولي توضيحاتتان خيلي كامل بود ! شايد يكبار ديگر سعي كردم !
پاسخ:
برنامه TrayLayout هیچ آسیبی کامپیوتر یا سیستم‌عامل وارد نمی‌کند. البته ممکن است در بعضی از کامپیوترها، جای چندتا از حروف مثل پ، ژ یا برخی از علامت‌ها مثل کاما تغییر کند؛ اما یکی از امکانات این نرم‌افزار این است که کاربر می‌تواند صفحه کلید را مطابق میل خودش ویرایش و درصورت لزوم کلیدها را جابجا کند.
ژانویه 21, 2008 در 6:42 ب.ظ. |
تشکر از مطلب خوب و کامل شما. به آن لينک دادم.
ژانویه 21, 2008 در 7:12 ب.ظ. |
سلام
مطلب ارزشمند و پربارى است. امیدوارم که وب‌نویسان استفاده کنند و به کا ببرند؛ اما اى کاش خودِ
شما هم به نکات نگارشى کمى توجه مى‌کردید. مثلاً این موارد:
1 ـ «بوسیله‌ى»، «بصورت»، «بعنوان»، «بوجود» و … نادرست است و شکل درستِ آنها، «به وسیله‌ى»، «به صورتِ»، «به عنوانِ»، «به وجود» و … است. به این دلیل ساده که «به» حرف اضافه است؛ یعنى یک کلمه‌ى مستقل است و باید استقلال و تمامیت ارضى آن حفظ شود!
2 ـ بهتر است به جاى «با این وجود» بنویسیم «با وجودِ این».
3 ـ «حروف‌هاى» نادرست و شکل درستِ آن، همان «حروف» است؛ زیرا «حروف» خود جمع است و نیازى نیست دوباره آن را جمع ببندیم.
4 ـ «همینطور» را نباید سرِ هم نوشت.
5 ـ بهتر است به جاى عبارتِ «باید توسط کاربر فارسی زبان اصلاح شوند»، بنویسیم «کاربرِ فارسى باید آنها را اصلاح کند».
6 ـ به جاى «علیرغم» و «مى‌دارد» هم باید بنویسیم «على‌رغم» و «مى‌دارد».
7 ـ کلید را «تحریر» نمى‌کنند؛ بلکه «فشار مى‌دهند»!
8 ـ …
جسارت مرا ببخشید.
پاسخ:
از نظر ارزشمند شما متشکرم. در رابطه با بعضی از مواردی که عنوان کردید، با شما هم‌عقیده نیستم. مثلاً
> در مورد نوشتن «علیرغم» بصورت «علیرغم» تردید داشتم، همین‌الان روزنامه‌ی امروز را نگاه کردم و آنها هم اینگونه «علیرغم» نوشته بودند.
> سایر مواردی را که محبت کرده و تذکر دادید، می‌پذیرم و در اولین فرصت اصلاح می‌کنم. ظاهراً کم‌توجهی از بنده بوده و خوشحالم که یاد گرفتم.
از توجه و تذکر شما بی‌نهایت سپاسگذارم.
ژانویه 21, 2008 در 8:23 ب.ظ. |
آقای حسینی عزیز، من اين برنامه را نصب کردم و عملکرد آن خوب است و چند نکته به نظرم رسید که خواستم اينجا با شما مطرح کنم. پس از نصب برنامه، در word و فيلد های ورود اطلاعات، مثلا موتورهای جستجو درست عمل میکند و با مشکلی مواجه نشدم. اما در برنامه Outlook و قسمت‌های مختلف آن برنامه، مثل Notes یا تقويم و غيره، اين برنامه به هنگام تایپ همان کد های عجیب و غریب را وارد می کند که حتما با آن آشنا هستید. یک جور ناهماهنگی بین این برنامه و outlook هست. از طرف ديگر حتما اطلاع دارید که در فارسی نویسی در کامپیوتر و انتقال متون (مثلا همان نوت های Outlook ) به تلفن های همراه هم بی مشکل نيست و در تلفن همراه هم حروف «ک» و «ی» فارسی به صورت مربع نمایش داده می شود و ما به نوعی مجبور هستیم از نوشتار عربی حروف استفاده کنیم. آیا برای این موضوع راه حلی تدبیر شده است؟ فکر می کنم که برنامه نویسان ما باید با همفکری بیشتر یک پکیج کامل و فراگیر بیاندایشند و شاید هم اندیشیده باشند و من بی اطلاع هستم. خوشحال می‌شوم در اين مورد بیشتر بدانم. سپاس.
ژانویه 21, 2008 در 10:38 ب.ظ. |
» حروف های» نیز غلط است و همچنین چند مورد دیگر. شما که غلط گیری می کنید بیشتر مواظب باشید.
با سپاس
پاسخ:
بله، حق با شماست. باید بیشتر دقت کنم.
ژانویه 22, 2008 در 8:16 ق.ظ. |
[…] درنوشتن این پست تلاش داشتم تا توصیه‌های ایمنی مهتاب و خوابگرد عزیزرا که بردرست نویسی در وب تاکیدکرده […]
ژانویه 22, 2008 در 8:56 ق.ظ. |
با سلامى دوباره
لازم به یادآورى است که روزنامه‌ها اصلاً مرجع مناسبى براى درست‌نویسى به شمار نمى‌آیند. حتى باید بگویم بسیارى از غلط‌هاى رایج هم دست‌پخت همین رسانه‌ها است که بعدها در میان مردم هم به اصطلاح جا مى‌افتد و کاربرد عام پیدا مى‌کند. مثلاً من هر چه روزنامه را تا حالا نگاه کرده‌ام، در آنها خبرى از «ى» میانجى نیست؛ مثلاً کلمه‌ى «خانه‌ى ما» را به صورتِ «خانه ما» مى‌نویسند که غلط است. این یک مورد است؛ قطعاً موارد فراوانِ دیگرى هم وجود دارد.
باز هم لازم مى‌دانم از تلاش شما سپاس‌گزارى کنم.
موفق باشید.
ژانویه 22, 2008 در 2:11 ب.ظ. |
نوشته بسیار ارزشمندی است و جا دارد به دفعات در جاهای مختلف در این باره، مطلب نوشته شود.
من بعد از انتشار مطلب خوابگرد و تاٴ‌مل در نکاتی که متذکر شده بود. خیلی سعی کردم از این قواعد پیروی کنم ولی مد‌تیست به خصوص در مورد نیم فاصله به مشکلاتی بر‌خورده ام که به ناچار دوباره از «فاصله » استفاده می کنم.
از جمله، بسیاری از قالب‌های ورد پرس ( حتی بعضی از فارسی سازی شده‌ها ) بعد از انتشار مطلب، «نیم‌فاصله‌ها» را حذف می کند و کل ساختار کلمه را به هم می ریزد به عنوان مثال کلمه «دیدهای » را تبدیل به «دیدهای » میکند .
امروز دقت کردم دیدم در جستجوگر گوگل هم همین اتفاق می‌افتد.
البته یقین دارم همه این مشکلات با همت عالی دوستان فعال در حوزه آی تی برطرف خواهد شد ولی تا آن زمان، نباید از کاربران خیلی توقع داشت. ضمن آن که نوشتن و تذکر این نکات همیشه سودمند و لازم است.
باز هم ممنون.
سربلند و مانا باشید.
پاسخ:
دوست گرامی، رعایت نشدن نیم‌فاصله در وبلاگ شما مربوط به وردپرس، یا قالب وبلاگ نیست. دلیل دیگری دارد که برایتان E-mail می‌کنم. اما در خصوص جستجو در گوگل و آنچه که عنوان کردید، بله گوگل و سایر متورهای جستجو نیم‌فاصله را نمی‌شناسند. البته وقتی بلد باشیم نیم‌فاصله را اِعمال کنیم، بنابراین قلق کارکردن با متورهای جستجو را هم می‌دانیم.
ژانویه 22, 2008 در 4:46 ب.ظ. |
سلام
دست شما درد نکنه، بسیار کامل و مفید بود…
ژانویه 23, 2008 در 8:39 ق.ظ. |
سلام عليكم
مطلب مفيد و خوبي بود. بسيار ممنون از دقت نظرتون و اشاعه اين آداب نگارش
بنده هم به سهم خود جهت اشاعه آن لينك مطلبتون رو در پيوندهاي روزانه وبلاگم گذاشتم
ژانویه 23, 2008 در 10:25 ق.ظ. |
خسته نباشید. زحمت زیادی برای این پست کشیده اید. گاهی انسان هایی چون شما در گسترش پارسی نقش بالایی پیدا می‌کنند.
ژانویه 23, 2008 در 2:08 ب.ظ. |
در سرويس وبلاگی بلاگفا امکان اعمال نيم فاصله نيست، مثل همين جا، چکار بايد کرد؟
پاسخ:
البته موقع ارائه نظر در اینجا، براحتی میشود نیم‌فاصله را رعایت کرد. کاربران بلاگفا برای نوشتن و ارسال مطلب به وبلاگشان مشکلی ندارند. اما برای ارائه نظر در وبلاگ‌های میهمان بلاگفا، نمی‌توان از نیم‌فاصله استفاده کرد. می‌توان ابتدا در Notepad نوشت، سپس از آنجا کپی برداشت و Paste کرد. امیدوارم هرچه زودتر توسط مدیران و تیم‌فنی بلاگفا، این اشکال رفع شود.
ژانویه 23, 2008 در 3:16 ب.ظ. |
استفاده كرديم!
ممنون.
ژانویه 23, 2008 در 5:27 ب.ظ. |
بدمون نمیاد رعایت کنیم
اما فسوس تنبلی مجالی باقی نمی گذارد
ژانویه 23, 2008 در 5:29 ب.ظ. |
به بیشتر نکات مهم در نگارش فارسی اشاره کرده‌اید. تنها شکی که من دارم اینه که علامت‌های نقل قول انگلیسی («quotation») در فارسی کاربرد ندارند و باید از «گیومه» بجای اونها استفاده کرد.
ژانویه 23, 2008 در 9:08 ب.ظ. |
کمتر کسی از نیم فاصله استفاده میکند بنابراین استفاده از اون در اینترنت موجب میشه بهنگام جستجو با مشکل مواجه شویم. اگر درحال جستجو باشیم احتمالا نتایج زیادی را از دست میدیم و اگه صاحب وبگاه باشیم از نتایج سروسهای جستجوگر دور میمونیم.
پاسخ:
دوست گرامی، به‌نظر من نباید بخاطر اینکه اغلب مردم نیم‌فاصله را نمی‌شناسند یا اینکه در نوشته‌هایشان از آن استفاده نمی‌کنند، ما هم نیم‌فاصله را کنار بگذاریم. اصولاً در هر زبانی (انگلیسی یا فارسی) هر کلمه را جدا از کلمه‌ی دیگر می‌نویسم. این اصلاً صحیح نیست که حروف یک کلمه از یکدیگر جدا باشند.
در مورد نتایج متورهای جستجو هم می‌توانیم هنگام کار با متورهای جستجو، یک‌بار از «نیم‌فاصله» و یک‌بار از «فاصله» استفاده کنیم. درعین‌حال استفاده استفاده از نیم‌فاصله را به دیگران توصیه کنیم.
ژانویه 25, 2008 در 12:55 ق.ظ. |
علیرضای گرامی، همان طور که نوشته‌اند، روزنامه معیار نیست، سهل است، می‌تواند گمراه کند. به نظر من، فصل‌الخطاب نگارش درست همانا فرهنگستان ادب است. لطفا این پست را ببینید:
http://farya.blogspot.com/2006/03/blog-post.html
در ضمن، همه مواردی که به خوبی و درستی برشمرده‌اید قاعده یا دستور هستند و نه قانون. ممنون برای تلاشتان.
ژانویه 28, 2008 در 9:41 ق.ظ. |
میشه از این مطلب در جای دیگری استفاده کنم؟ کسب اجازه از نویسنده محترم.
اجازه هست؟
پاسخ:
بفرمایید، از اینکه ابتدا اطلاع دادید، متشکرم.
ژانویه 31, 2008 در 3:53 ب.ظ. |
نوشته‌تان عالی بود… عالی.
فوریه 1, 2008 در 9:56 ق.ظ. |
سپاس از شما بسیار سودمند و کاربردی
پیروز باشید.
فوریه 4, 2008 در 9:39 ب.ظ. |
من با این که خود-ام همیشه نکاتِ نگارشی و ریزه‌کاری‌هایِ حروف‌چینی را رعایت کرده و می‌کنم، از این نوشته بسیار بهره بردم.
آفرین و سد آفرین! که به چنین مسئله‌یِ مهمي پرداخته اید. (البته من طبق تازه‌ترین زبان‌نگاره‌یِ پیشنهادیِ آقایِ دکتر داریوشِ آشوری می‌نویسم و از این روی «ي» را برایِ یایِ نکره (وحدت) به کار می‌برم.)
پرسودترین چیزي که من در این متن دیدم، کلیدِ 0157 + Alt بود؛ چرا که نبودِ نیم‌فاصله در بسیاري از محیط‌ها اعصاب‌ام را به هم می‌ریخت!
باز هم سپاس‌گزار ام.
فوریه 4, 2008 در 9:54 ب.ظ. |
آقا باز هم سپاس
سلامت و سربلند باشی!
این ترکیبِ کلیدهایِ Alt و 0157 به من کمکِ شایاني کرد. من هر جایي که می‌توانستم، آزمودم‌اش: پیام‌رسانِ یاهو (Yahoo! Messenger)، پاورپوینت (PowerPoint)، جی‌میل (Gmail)، یاهومیل (Yahoomail) و خلاصه هر جایی که با مشکلِ نبودِ نیم‌فاصله روبه‌رو بودم؛ حتا همین بخشِ نظراتِ سایت شما! و همه جا جواب داد.
شاید امشب از خوش‌حالی خواب‌ام نبرد!!!
فوریه 10, 2008 در 8:07 ب.ظ. |
سلام
بسیار پر بار بود . جای مطالعه بیشتری داره که باید ذخیره کرده بعدا نگاه کنم
موفق باشید
فوریه 17, 2008 در 5:27 ب.ظ. |
مطالب شما بسیار خوب و کار آمد بود و خیلی بنده را راهنمایی کرد ضمناً به خاطر فن نگارش قوی به شما تبریک می گویم
مارس 3, 2008 در 2:53 ب.ظ. |
با سلامT
لطفاً بیشتر در باره ترکیب [Alt]+[0157] توضیح دهید.
با تشکر از توجه دوستان به نگارش دقیق فارسی
خوش و خرم باشید
مارس 6, 2008 در 4:58 ق.ظ. |
Dear Mahtab,
Thanks for the post. I installed the software and it seems that it works perfectly well. I have, however, another problem: I am using Office 2007 and I can not find setup for changing the numbers into Hindi (Which I used to do in previous version of Word to have the numbers in Persian). Would it be possible to let me know how I can change the numbers in Persian in Word 2007. Thanks in advance.
P.S. Apology for writing in English. I am using a public machine.
مارس 7, 2008 در 2:13 ب.ظ. |
سلام
توضیحات و راهنمایی‌هاتون خیلی عالی بود.
یه دنیا تشکر که کار طراحان و تایپیستها رو راه انداختید.
مرسییییییییییییییییییییییی
مارس 8, 2008 در 7:42 ب.ظ. |
درود،
بسیار آموزنده بود و خواندنی. اما وجود بعضی واژه‌های عربی مرا آزرد! درست، نادرست و نوشتن (همان‌گونه که می‌دانید) هم‌ارز‌های پارسی واژه‌های صحیح، غلط و تحریر هستند. لطفا به پارسی بودن واژه‌ها هم توجه کنید. البته نمی‌گویم اصلا از واژه های عربی استفاده نکنید (چون تقریبا ناممکن است) اما به نظرم استفاده از واژه‌های عربی‌ای که هم‌ارز پارسی‌شان رایج‌اند شایسته نیست.
با سپاس.
مِی 14, 2008 در 11:03 ب.ظ. |
سلام
مننون بایت مطلبتون
اما با فارسی صحیح هم مشکل وجود داره!
مشکل در جستجو
انقدر که همه این دستورالعمل فارسی صحیح رو رعایت نمی کنند وقتی به دنبال یک مطلب می خواهید بگردید متاسفانه داده های صحیح در لیست یافته ها برگشت داده نمی شند!
این لینک زیر هم برنامه ایه که دوستان به طور علمی و عملی اقدام به برطرفت کردن مشکلات فارسی نویسی کردند:
http://forum.iranled.com/showthread.php?tid=5888
ژوئیه 1, 2008 در 5:17 ب.ظ. |
خيلي خوب بود. من هم تشكر مي‌كنم.
ژوئیه 31, 2008 در 10:56 ق.ظ. |
سلام آقای حسینی پنجه طلا
دستت درد نکنه عالی بود
من واقعا تو کارهای شرکتی که مربوط بود به تایپ فارسی گیر کرده بودم
ولی این پیشنهاد شما ما رو نجات داد خدا‌حافظ
tanks
آگوست 7, 2008 در 7:04 ق.ظ. |
«سهند سلطاندوست» شما را به‌ما معرّفي كرد…
…و مي‌بيني كه صفحه‌كليد ما ك و ي رو چه‌جوري مي‌نويسه!
راه‌نمايي‌هاي كامل و جامعي بود؛
واقعن ممنون
آگوست 24, 2008 در 8:54 ب.ظ. |
در مورد اعداد، بهتر است کار را به نرم‌افزار نمایش‌دهنده‌ی اعداد بسپارید. مثلاً در ویندوز با رفتن به Regional and Language Options و تنظیم حالت اعداد بر روی Context، متن فارسی از ارقام هندی (همان ارقام مورد استفاده در فارسی) و متن انگلیسی (همان ارقام مورد استفاده در انگلیسی) بهره خواهد برد.
متأسفانه فایرفاکس و محیطهای دیگر کد‌باز مانند گنوم و کی‌دی‌ای از هنوز پیشتیبانی کاملی از استانداردهای زبانی و منطقه‌ای (locale) ندارند. استفاده از ارقام نمایشی فارسی برای اعداد، مشکلات زیادی را در استانداردسازی متون وب ایجاد کرده است و به نظر من استفاده از آنها صحیح نبوده و کامل هم نیست. مثلاً شما نمی‌توانید اعداد تولید شده مانند لیست‌های شماره‌دار را به این طریق در فایرفاکس به هندی تبدیل کنید.
برای استفاده از فاصله در ویندوز، کلید CTRL+SHIFT+2 را فشار دهید.
سپتامبر 22, 2008 در 1:57 ب.ظ. |
سلام
میخواستم بدونم که چه طوری میشه تایپ اعداد به صورت فارسی شه
پاسخ
برای جابه‌جایی اعداد بالای کیبورد با اعداد فارسی، درحالی که برنامه‌ی TrayLayoutجاری است، روی آیکن برنامه در نوار Taskbar راست‌کلیک کنید و از منوی باز شده به قسمت «آرایش صفحه کلید» بروید و مطابق >این تصویر< اعداد را به فارسی تغییر دهید.
پاسخ کامل‌تری به ایمیل شما ارسال شد.
اکتبر 14, 2008 در 1:48 ق.ظ. |
من تا اونجا که یادم هست تو کتاب فارسی دبیرستان گفته‌شده بود که فعل‌هایی مثل «خواهم‌رفت» رو به صورت «خواهم رفت» ننویسیم یعنی نیم‌فاصله رو رعایت کنیم. درست می‌گم؟
اکتبر 14, 2008 در 2:11 ب.ظ. |
درود و خسته نباشید. بسیار آموزنده بود. شاد و پیروز باشید.
اکتبر 14, 2008 در 4:06 ب.ظ. |
خیلی به نکته خوبی اشاره کردید. پشتیبانی نادرست زبان فارسی توسط ویندوز، یکی از دلایلی می‌باشد که کاربران ایرانی باید به سمت لینوکس بروند.
اکتبر 14, 2008 در 4:21 ب.ظ. |
خدا قوت. هر وقت یادداشت تازه‌ای چون این می‌بینم، روحم شاد میشود. خدا روح‌ات را شاد کند!
اکتبر 14, 2008 در 4:56 ب.ظ. |
دوست عزيز تو هم که خودت در همان سطرهای اول خطا کرده‌ای! نوشته‌ای: «کاربران فارسی زبان…» يعنی بين «فارسی» و «زبان» فاصله گذاشته‌ای، در صورتی که بين «فارسی» و «زبان» بايد نيم‌فاصله باشد. به‌اين صورت: «فارسی‌زبان».
اکتبر 14, 2008 در 9:39 ب.ظ. |
سلام، از شما به دلیل نگارش این متن علمی دقیق سپاسگزارم. من هم مثل شما همین دغدغه‌ها را دارم. معمولن هم اول در Word تایپ می‌کنم و بعد روی شبکه می‌گذارم.
درود.
اکتبر 16, 2008 در 12:02 ق.ظ. |
با سلام
مشکلی دارم که مدتهاست نتوانسته ام آنرا حل کنم
اعداد در تمام برنامه های متنی Explorer, word, … فارسی چاپ می شود، حتی اگر در متن لاتین باشد
خواهشمندم اگر می توانید مرا راهنمایی کنید
متشکرم
اکتبر 16, 2008 در 9:46 ق.ظ. |
دست شما به خاطر تنظيم اين مطلب درد نكند. نكات قابل اعتنايی را مطرح كرده بوديد.
با اين همه مسائلی هم هست ورای كم و كيف حروف‌چينی فنی، و آن اشراف به رسم الخط يا دستور خط و آيين نگارش با توجه به ريشه‌های زبان‌شناسی و دستوری زبان است. دراين باره روی‌كردهای مختلفی وجود دارد كه در باره‌ی درستی و نادرستی‌شان نمی‌خواهم بحث كنم، اما به مسأله‌ی «انتخاب» می‌خواهم اشاره كنم.
هر نگارنده‌يی بايد به يك دستور خط بعد از انتخاب آن احساس مسؤوليت كند. منظورم اين است مثلا كه اگر قرار شد «ی وحدت» چسبيده به كلمه‌يی نوشته شود، هميشه بايد آن طور باشد. اگر نوشتيم «كتابی»، «كمی» (به معنی «يك كتاب» يا «يك كم»)، ديگر اشتباه است كه بنويسيم «مشابه‌ای» (آن طور كه در خطوط انتهايی نوشته‌تان به يك نوشته‌ی مشابه از آقای شكراللهی ارجاع داده‌ايد).
همين طور مسأله‌ی املای لغات، كه كسی مثل شما با چنين دغدغه‌هايی بايد حساسيت بيش‌تری در باره‌اش به خرج دهد. مثلا تسلط به كاركرد مصدرهای «گذاشتن» و «گزاردن» در استفاده از بن مضارع‌شان به عنوان پسوند، امری ضروری‌ست. آخر، «سپاس‌گذاری» چه معنايی دارد؟ مگر امر «سپاس» وضع میشود مثل قانون يا سياست كه با بن مضارع مصدر گذاشتن پسوندش جور شود؟ سپاس هم امری‌ست مانند «خدمت» و از همين رو تركيب‌اش به مانند «خدمت‌گزار» در می‌آيد.
يك جا هم ديدم در نوشتن املای تركيبی به متن روزنامه‌يی استناد كرده‌ايد. متأسفانه روزنامه‌ها از لحاظ ويراستاری در تمام وجود و سؤون در ايران وضع بسيار افتضاحی دارند و شايسته نيست از آنها به عنوان مرجع سنجش درستی يك بحث استفاده كنيم. (منظورم به استدلال شما در باره‌ی شيوه‌ی املای «علیرغم» يا «عليرغم» بود.)
بحث‌هايی مانند «تراز كردن» هم در حوزه‌ی صفحه‌آرايی می‌گنجند كه بحث در باره‌ی آنها هم نبايد با اين مباحث نگارشی خلط شود. آن وادی هم برای خودش آدابی دارد و سليقه‌ها و روی‌كردهای مختلفی در كار هست. همين الآن بسيار نشريات و كتاب‌های ناشران معتبر جهانی را می‌توانم شاهد بياورم و در اختيار دارم كه اتفاقا شيوه‌ی صفحه‌آرايی‌شان با آنچه شما توصيه كرده‌ايد و فرمان برای‌اش صادر كرده‌ايد، نمی‌خواند.
به هر حال، دست مريزاد به خاطر همت‌تان در نوشتن اين مطلب و حساسيتی كه در كل به خرج داده‌ايد
🙂
پاسخ:
۱- انکار نمی‌کنم که در طول دوران تحصیل، دستور زبانم چندان خوب نبوده. شاید تقریباً هدف من از نوشتن این یادداشت، رعایت نیم‌فاصله بوده و بس. وگرنه در وادی ادب و زبان فارسی، اصلاً حرفی برای گفتن ندارم. ۲- در مورد روزنامه‌هایی هم که گفتید حاضرید شاهد بیاورید، فکر می‌کنم روزنامه‌های فارسی همه «طراز» را رعایت می‌کنند، اما در زبان انگلیسی خب البته بهتر است که رعایت نشود. ۲- من هم از شما ممنونم 🙂
اکتبر 18, 2008 در 9:50 ق.ظ. |
متن خوبی بود. من هم یک نکته اضافه می‌کنم. اگر جایی دکمه‌های Shift+Space برای حدف جای خالی کار نگرد از دکمه‌های _+Ctrl می‌توان استفاده کرد. البته درصورت عدم حضور Tray layout
ژانویه 4, 2009 در 6:47 ب.ظ. |
سلام
از شما و آقای آرش رضایی زاده،گروه مهرسافت و آقای شکرالهی ممنونم خیلی بمن کمک شد.
قربون مرامتون
ژانویه 27, 2009 در 12:02 ب.ظ. |
سلام
از مطالب جالبتان بسیار بهره بردم
و می ہخوام با اجازه شما از این مطالب پرینت بگیرم و در اختیار دیگر دانشجویان دانشگاه قرار دهم تا در پروژه ها و پایان ناهمه هایشان رعایت کنند
منتظر مطالب خوب بعدی شما هستم
مارس 6, 2009 در 7:41 ق.ظ. |
[…] 16- نگارش صحیح متون فارسی به‌وسیله‌ی رایانه را رعایت کنیم […]
آوریل 5, 2009 در 4:12 ب.ظ. |
سلام.
به این مطلب در:
http://falatooni.blogspot.com/2008/12/blog-post_17.html
پیوند داده شد.
متشکرم.
آوریل 19, 2009 در 10:48 ق.ظ. |
[…] 90- نگارش صحیح متون فارسی به‌وسیله‌ی رایانه را رعایت کنیم […]
اکتبر 18, 2009 در 2:49 ب.ظ. |
ممنون که آنچه را که سال‌هاست که فراموش شده است را یادآوری کردید. امیدوارم کمبودهای نوشته‌هایتان رفع شده مجددا به رخ بازدیدکنندگان کشانده شود.
کاش آیکن خوشمزه کنی هم اینجا دم دست بود.
فوریه 8, 2010 در 12:14 ق.ظ. |
با سلام و عرض ادب . سایت جالبی بود از مطالب آن کاملاً استفاده نمودم.چون من از کامپیوتر بیشتر با نرم افزار word کار می کنم تا برنامه های دیگر.
با تشکر – اکبری 18/11/88
ژوئیه 30, 2010 در 3:56 ق.ظ. |
با تشکر
بسیار لازم بود دانستن ان
اکتبر 11, 2010 در 10:50 ق.ظ. |
با سلام .
به مطلب شما در
http://www.forum.98ia.com/t94822.html
لینک داده شد.
شاد و پیروز باشید.
ژانویه 8, 2011 در 6:36 ب.ظ. |
ویراسباز: نرم افزاری تحت وب و رایگان برای ویرایش متنون فارسی شما
http://virasbaz.persianlanguage.ir
مِی 25, 2011 در 10:07 ب.ظ. |
به وسیله‌ی پیامهای دوستان بر روی مطلبی که درباره‌ی تایپ کامپیوتری نوشته بودم به اینجا رسیدم. این مطلب شما بسیار مفید و جامع است و نشانی آن را در وبلاگ خود ذکر خواهم کرد.
آگوست 25, 2011 در 6:59 ق.ظ. |
سلام!
آقای حسینی من این نرم‌افزار را در ویندوز 7 با Office 2007 نصب کردم که خیلی خوب کار می‌کرد. اما، با ارتقاء آفیس به Office 2010، نرم‌افزار Traylayout اجرا میشود؛ اما، کار نمی‌کند. یعنی علیرغم اجرای آن، تاثیری در تایپ در محیط Word ایجاد نمی‌کند. لطفاً مرا راهنمایی فرمایید.
مسعود
آوریل 12, 2020 در 11:30 ق.ظ. |
[…] نگارش صحیح متون فارسی به‌وسیله‌ی رایانه را رعایت کنیم… […]